Een grondige analyse wees uit dat het probleem echter veel groter was dan het ontstane sinkhole alléén. Ook een viertal rioleringsbuizen die het afvalwater van bijna heel Tilburg naar de waterzuivering afvoeren, waren hoogstwaarschijnlijk als gevolg van hevige regenval en de hoge grondwaterstand verzakt én gescheurd. Een calamiteit die vroeg om een snelle en professionele oplossing. Op weg daarnaartoe bundelen Heijmans en Vanderkamp - The Dutch Water Engineers uit Zwolle stevig de krachten.
Nadat de constatering door Rions een feit was, zocht het bedrijf op voorspraak van de Gemeente Tilburg onmiddellijk contact met een aantal externe partijen. Eén daarvan was Heijmans, dat gevraagd werd om zowel advies uit te brengen als een fysieke oplossing te bedenken voor de calamiteit. "Samen met de Gemeente Tilburg, Rions en diverse adviseurs hebben we allereerst de situatie nauwgezet geanalyseerd", vertelt Wouter van Leeuwen, projectleider namens Heijmans. "Daarbij kwamen we er al snel achter dat verschillende putten ter plaatse verzakt én defect waren, waardoor er zowel grondwater als zand het riool in stroomde. Maar daarbij bleef het niet. Als gevolg van de verzakking was ook een rioleringsbuis met een doorsnede van ongeveer 2 meter beschadigd. En dat leidde weer tot méér sinkholes. Wat in eerste instantie leek op een relatief kleinschalige grondverzakking, bleek in werkelijkheid dus een veel groter probleem met dito proporties. Snel ingrijpen was dan ook een must."
UITDAGINGEN
Heijmans schakelde rap door naar een passende oplossing. De opgave was helder, net als de enorme uitdagingen waarvoor het stond. "De rioleringsbuis, die normaliter samen met drie andere soortgelijke buizen ter plaatse zo’n 15.000 kubieke meter rioolwater per uur afvoert, ligt op 6 meter diepte in het grondwater", licht Wouter de grootste challenge toe. "De vervanging daarvan is een megaklus, ook vanwege het feit dat er een gasleiding verlegd dient te worden. In maart 2024 hebben we een ontwerp gepresenteerd om de verzakte putten en de rioleringsbuis te vervangen. In tussentijd bleef de grondwaterstand echter zeer hoog en ontstonden er nog meer verzakkingen."
Wouter van Leeuwen (Projectleider Heijmans) en Borus Ploegmakers (Projectcontroller Heijmans)
Uiteindelijk bleken ook de drie andere rioleringsbuizen op de probleemlocatie beschadigd en verzakt. Dat alles noodzaakte Heijmans om razendsnel actie te ondernemen. In september resulteerde dat uiteindelijk in een bouwkuip van 17 bij 42 meter. Om het water vervolgens van vóór de probleemlocatie naar áchter de probleemlocatie te verplaatsen, was een pomp met een zeer grote capaciteit benodigd. Een installatie die slechts door enkele partijen in Nederland kan worden geleverd. Uiteindelijk kwam Heijmans uit bij Vanderkamp, vooraanstaand leverancier van tijdelijke pompoplossingen. "Aansluitend hebben we samen met het waterschap en de Gemeente Tilburg onder meer bekeken welke capaciteiten er gevraagd werden en met welke debieten we rekening moesten houden", gaat Wouter verder. "Dat alles is door Vanderkamp vertaald naar een ontwerp van een enorme, uit vijf pompsets bestaande installatie die voorafgaand aan het afsluiten van de rioleringsbuizen in juni is geplaatst. Deze pompinstallatie, met een capaciteit van maar liefst 14.500 kubieke meter per uur, blijft staan totdat we de werkzaamheden hebben afgerond. Te beginnen met het vanaf januari 2025 vervangen van het riool. Naar verwachting wordt het project in mei 2025 opgeleverd."
Overzicht calamiteitlocatie
BOUW
Tot die tijd staat de door Vanderkamp geleverde pompinstallatie 24/7 te draaien. Sales engineer Marco Wesseling en projectleider Michiel Sieders zijn namens het Zwolse bedrijf nauw betrokken bij de werkzaamheden in het Tilburgse. "Nadat Heijmans bij ons aangaf dat er voor het werk een pompinstallatie met een zeer grote capaciteit nodig was, hebben we allereerst in samenspraak met de Gemeente Tilburg, Heijmans en het waterschap bekeken wat de beste opstelplek voor de installatie zou zijn", vertelt Marco. "Vervolgens hebben we, wederom in hechte samenwerking, verschillende ontwerpen gemaakt en zijn we op locatie gaan bekijken hoe het gehele tracé van pompsets moest gaan lopen. Díe bevindingen zijn verwerkt in een 3D ontwerp. Daarnaast hebben we verschillende berekeningen gemaakt met betrekking tot de elektrische en hydraulische voorzieningen. Nadat als sluitstuk ook het pompplan gereed was, zijn we gestart met de bouw van de pompinstallatie."
Montage van plaatafsluiters door medewerkers van Rions Riooltechniek
CAPACITEIT
De uitdagingen daarbij hadden meerdere dimensies en invalshoeken, zo blijkt uit de woorden van Michiel, naast de dagelijkse projectleiding namens Vanderkamp ook verantwoordelijk voor de vertaling van het pompontwerp naar de praktijk. "Ten eerste is er de capaciteit die de installatie moet kunnen leveren. Binnen het rioleringsvak bestaan de begrippen droogweeraanvoer en regenweeraanvoer, respectievelijk afgekort als DWA en RWA. Droogweeraanvoer betreft de rioolstroom als gevolg van onder meer douche- en toiletgebruik. Bij nat weer komt daar het regenater nog bij. Dat kan grote verschillen in de aanvoer van het rioolwater veroorzaken. Onze installatie is daar echter perfect op berekend. De circa 14.500 kubieke meter water die elk uur verpompt moet worden, is echter niet de maximale capaciteit van de door ons ontwikkelde installatie. Die ligt nog een stuk hoger. De reden dat híer het maximum op 14.500 kuub blijft steken, heeft ermee te maken dat de rioolwaterzuiveringsinstallatie áchter de pompinstallatie niet meer kan verwerken."
Een tweede uitdaging zit 'm volgens Michiel in het feit dat het afvalwater dat over de probleemlocatie heen moet worden verpompt, afkomstig is uit de vier beschadigde rioolbuizen én een aparte aftakking ter plaatse. "Daardoor kun je niet volstaan met een installatie met gecombineerde pompen, maar is voor elk van de vijf buizen een aparte, eigen pompset nodig. Inclusief een back-up voor onvoorziene gevallen."
Tijdelijke pompinstallatie (zuidzijde)
CLUSTER VAN DISCIPLINES
Heijmans en Vanderkamp halen samen alles uit de kast om de problemen in Tilburg-Noord snel en vakkundig te tackelen. Jan Heijmans, bedrijfsleider binnen Heijmans Infra regio Zuid, ziet de voortgang van het project in ieder geval met grote tevredenheid aan.
“Teamwork, maakbaarheid en het maken van verbinding zijn niet alleen de kernbegrippen binnen ons multidisciplinaire bouwbedrijf. Ze komen ook op een mooie manier
samen binnen dit bijzondere project, waarbij alle betrokkenen vanuit verschillende disciplines en technieken in staat worden gesteld om hun specifieke kwaliteiten te tonen.
Dat alles gebeurt binnen een samenwerking die vooral dankzij de ultrakorte lijntjes,
heldere communicatie en toewijding van de projectpartners buitengewoon succesvol
verloopt. Ik heb er dan ook alle vertrouwen in dat we deze omvangrijke klus binnen de
vastgestelde planning met succes gaan klaren.”
Werkoverleg tussen de Vanderkamp-collega's Danny Brinkman (links) en Arjan Huisman
MAATWERK
Vanderkamp heeft in Tilburg-Noord andermaal getekend voor puik vakwerk. De installatie, hoofdzakelijk opgebouwd uit standaardcomponenten, sluit naadloos aan bij de specifieke vraag en behoefte van de opdrachtgever. Marco: "Omdat we de aanvoer van water per rioleringsbuis nauwkeurig in kaart hebben gebracht, hebben we speciaal voor dit doel de optimale pomp- en reservecapaciteit kunnen vaststellen. Dat is de basis. Met onder andere passende pompsets, appendages, afsluiters en debietmeters hebben we de installatie vervolgens vormgegeven. Daarna hebben we ter plekke nog een paar kleine technische aanpassingen gedaan. Dat heeft allemaal geresulteerd in een perfect stukje maatwerk en een klinkend eindresultaat." Michielsluit zich daarbij aan. "Grote pompvolumes en Vanderkamp passen bij elkaar, dat is tijdens dit project weer gebleken. We leveren de capaciteit, maar ook de expertise en het vereiste maatwerk. Die kwaliteiten hebben we hier wederom op een mooie manier en binnen een geweldige samenwerking met Heijmans in de praktijk kunnen brengen".
Beeld: Heijmans | Vanderkamp | fotovitalis
