In het project Nieuwbouw gemaal Galgenrak en renovatie gemaal Streukelerzijl werkt Waterschap Drents Overijsselse Delta (WDODelta) nauw samen met aannemers en Vanderkamp om de waterhuishouding in de regio Hasselt toekomstbestendig te maken. Terwijl er gebouwd wordt aan nieuwe infrastructuur, zorgen tijdelijke pompinstallaties ervoor dat het waterpeil beheersbaar blijft – cruciaal in een tijd van extremere weersomstandigheden.
Twee iconische gemalen met een verhaal
Gemaal Streukelerzijl werd rond 1925 gebouwd door het voormalige waterschap De Noorder Vechtdijken en verzorgt tot op de dag van vandaag de afwatering van Haerst-Genne. Het gemaal is onmisbaar voor het gebied rondom de NAP-nullijn. Vanuit zijn oorsprong beschikt het gemaal over een unieke hybride aandrijving – elektro en diesel – en is daarmee een vroeg voorbeeld van duurzame techniek. Niet voor niets is het gemaal inmiddels een gemeentelijk monument.
Het naastgelegen vijzelgemaal Galgenrak (1979) regelt het waterpeil van het stroomgebied tussen grofweg Balkbrug, Staphorst en Hasselt. Samen zorgen de beide gemalen ervoor dat het water uit het achterland (totaal zo’n 15.000 ha) afgevoerd kan worden richting het IJsselmeer.
Met de aanpassingen aan de gemalen en de stuw blijft het watersysteem optimaal functioneren en kan beter worden ingespeeld op natte en droge perioden, zodat wateroverlast en watertekorten minder een probleem vormen.
Altijd water in beweging – ook tijdens de bouw
Tijdens de sloop en nieuwbouw van Galgenrak, die tot 2027 duurt, moet het waterpeil stabiel blijven. Vanderkamp levert hiervoor tijdelijke, volledig elektrisch aangedreven pompinstallaties die de taken van de vaste gemalen tijdelijk overnemen. Deze installaties voorkomen wateroverlast en houden landbouwgrond bewerkbaar – essentieel voor het functioneren van het gebied.
Elektrische pompen voor een duurzame toekomst
De keuze voor elektrische pompen is bewust. Ze stoten geen uitlaatgassen uit, maken minder geluid en dragen bij aan een lagere ecologische voetafdruk. Door volledig in te zetten op deze stille krachtpatsers voldoet Vanderkamp niet alleen aan de nieuwste duurzaamheidsnormen, maar levert het ook een concrete bijdrage aan een schonere leefomgeving.
Bouwen aan de toekomst, samen met Friso Civiel-Dubbink
Het project is een samenwerking tussen WDODelta, Vanderkamp en aannemerscombinatie Friso Civiel-Dubbink. Vanderkamp zorgt ervoor dat de tijdelijke pompen perfect aansluiten op de bouwfasering.
Vanuit de bouwcombinatie klinkt tevredenheid over de samenwerking. Ruben Derks, uitvoerder bij Dubbink:
““De planning en afstemming met alle meewerkende partijen is een uitdaging bij zo’n omvangrijk project, maar de samenwerking is hartstikke goed!””
Vooruitblik: Aanpak in fasen
Voor wat de tijdelijke pompinstallaties betreft, bestaat het project uit de volgende fasen:
Fase 1: Realisatie ombouw Galgenrak. Hierbij is een pompcapaciteit nodig van 350 m3/min om de polder te kunnen bemalen. Daarnaast wordt buitendijks een extra pompvoorziening geplaatst om 150 m3/min water in te kunnen laten tijdens droge perioden. De duur van deze fase is ca. 100 weken. Het beschikbare pompvermogen is 545 kW.
Na de oplevering van het nieuwe gemaal Galgenrak start de renovatie van het monumentale gemaal Streukelerzijl. Ook tijdens deze tweede fase blijft Vanderkamp betrokken met tijdelijke pompinstallaties, zodat de waterveiligheid continu gewaarborgd blijft.
Fase 2A: Realisatie ombouw Streukelerzijl. De pompcapaciteit wordt hier uitgebreid naar 700 m3/min. Water inlaten is in deze fase niet meer nodig omdat gemaal Galgenrak inmiddels weer in bedrijf is. Het beschikbare pompvermogen is 575 kW.
Fase 2B: Realisatie ombouw Streukelerzijl. De bemalingscapaciteit wordt in deze fase weer teruggebracht tot 350 m3/min. Het beschikbare pompvermogen is 275 kW.
Door een grondige engineering is het gedurende het gehele project mogelijk om de pompinstallaties te kunnen voeden vanuit het net. Aanvullende generatoren zijn dus niet nodig.
De pompinstallaties zijn allen voorzien van een op maat gemaakte PLC besturing. De pompen worden traploos op toerental geregeld en de pompinstallaties worden op afstand gemonitord door Vanderkamp. Op deze manier kan ook in de tijdelijke situatie betrouwbaar en energetisch optimaal worden gepompt.
Met deze aanpak bouwen we niet alleen aan nieuwe gemalen, maar ook aan sterke samenwerkingen en een duurzame waterinfrastructuur voor de toekomst.
